ترجمه مقاله نقش یادگیری ماشین در زمینه گزارشگری مالی
یادگیری ماشین و عمیق به عنوان بخشهای تحقیقاتی رشته هوش مصنوعی در نظر گرفته میشوند و هدف آنها مطالعه روشهای ساخت الگوریتمهایی است که به آسانی میتوان آموزش داد (ماکار؛ 2014). برای شناسایی اطلاعات سودمند پنهان در دادهها از فنون شبکه عصبی؛ آمار؛ تحقیق عملیاتی و غیره استفاده میشود؛ با این وجود دستورالعملهای آشکاری وجود ندارد که نشان دهد درکجا میتوان دادههای مورد نیاز را جستجو و چگونه میتوان به نتایج دست یافت (بِنِتی؛ 2014). شبکه عصبی به عنوان یکی از روشهای یادگیری ماشین محسوب میشود. علاوه برآن؛ این شبکه؛ اجرای نرمافزاری و سختافزاری آن که بر اساس اصول سازمان و کارکرد شبکههای عصبی بیولوژیکی- شبکه سلولهای عصبی یک موجود زنده- ساخته میشود؛ یک مدل ریاضی است (تورنتون و دوبولای؛ 1998). تشخیص صدا و تصویر یکی دیگر از مزایای شبکه عصبی است.
- بینایی کامپیوتر بر روی تشخیص الگو و یادگیری عمیق بر روی تشخیص تصویر و برنامههای ویدئویی تمرکز میکند. در حال حاضر ماشینها قادرند تصاویر را پردازش؛ تجزیه و تحلیل و درک کنند؛ همچنین میتوانند عکس و فیلم تهیه کنند و محیط را تفسیر نمایند.
- پردازش زبان طبیعی بر عهده کامپیوترهایی است که میتوانند زبان انسان به ویژه زبان مادری را تجزیه و تحلیل؛ درک یا با یکدیگر ترکیب نمایند. در حال حاضر میتوان با استفاده از زبانی که روزمره با آن صحبت میکنیم؛ کامپیوترها را کنترل کرد (برای مثال؛ استفاده از دستیار سیری یا گوگل[1]).
اگرچه یادگیری ماشین بر این اساس پایهگذاری شده که کامپیوترها باید یاد بگیرند و برطبق تجربههای کاربردی خود را با شرایط موجود تطبیق دهند؛ با این وجود میتوان مفهوم هوش مصنوعی را به شکل گسترده تفسیر کرد که نشان میدهد کامپیوترها قادر به استفاده از یک رویکرد هوشمندانه برای انجام وظیفه جاری خود هستند (جونز؛ 2009). توسعه و پیشرفت هوش مصنوعی به گونهای بوده که امروزه به آسانی میتوان دستگاههای هوشمندی را برای استفاده در زندگی روزانه خود ساخت. از گذاشتن نظر و پیشنهاد در وب سایت فروشگاه آنلاین مورد علاقه خود گرفته تا برچسب زدن خودکار به عکسهای موجود در شبکههای اجتماعی؛ ویژگیهای آنلاین آشنایی هستند که در حال حاضر از هوش مصنوعی استفاده میکنند.
تغییرات فناوری فرصتهای متعددی را برای افزایش بهرهوری حسابداران فراهم میکنند. آنها موجب دستیابی به اطلاعات بیشتر و همچنین افزایش ارزش کسب و کارها میشوند. با گذشت زمان و ایجاد تغییرات گسترده؛ فناوری جدید میتواند تصمیمهایی را اتخاذ کند که قبلا توسط افراد انجام میشد. امروزه سیستمهای هوش مصنوعی به سرعت در حال توسعه هستند. آنها دقت بسیار بالا و تبادلپذیری را فراهم میکنند که در برخی موارد فراتر از تلاشهای انسانی است. با استفاده از هوش مصنوعی ما میتوانیم از دستگاه پرسشهایی را در مورد فروش، موجودی کالا، وفاداری مشتری و کلاهبرداری بپرسیم و پاسخهای آن را نیز دریافت کنیم (چاپرا؛ 2012). کامپیوترها میتوانند اطلاعاتی را در اختیار ما قرار دهند که هرگز فکر نمیکنیم مهم هستند. آنها میتوانند خلاصه دادهها و روشهای مختلف تجزیه و تحلیل آن را فراهم نمایند. علاوه برآن؛ ما میتوانیم اطلاعات مربوط به سئوالهای قبلی خود و افراد دیگری را به اشتراک بگذاریم که سئوالهای مشابهی را پرسیدهاند. سپس پاسخها بر روی صفحه نمایش ظاهر شده یا دستگاه با صدای بلند آنها را بیان میکند.
بلاکچین[2] یک پایگاه دادهای توزیع شده است که اطلاعات مربوط به تمامی تراکنشهای انجام شده توسط اعضای سیستم را به شکل «زنجیرهای از بلوکها» ذخیره میکند. تمامی کاربران بلاکچین میتوانند به ثبات[3] دسترسی داشته باشند، به عنوان یک دفتر ثبت گروهی عمل میکند و وظیفه تایید صحت اطلاعات موجود در پایگاه دادهای را بر عهده دارد. بلاکچین اغلب در تراکنشهای مالی؛ شناسایی کاربر؛ ساخت فناوریهای امنیت سایبری و غیره به کار میرود. فناوری بلاکچین میتواند فرایندهای کسب و کار ایجاد شده را دگرگون کند و نحوه کار با تنظیمکننده را به طورکلی تغییر دهد. با وجود این؛ بلاکچین یک فناوری آزمایشی میباشد و برخی از مشکلات کاربردی آن هنوز حل نشده است.
هر روز بر تعداد علاقهمندان به فناوری بلاکچین افزوده میشود. در سال 2016 برخی از بانکها، صرافیها[4] و شرکتهای فینتک (Fintech)[5] یا فناوری مالی اعلام کردند که پروژههایی را برای توسعه فناوری راهاندازی نمودند. بلاکچین یکی از موضوعهای داغ خدمات مالی و بازارهای سهام است و دلایل زیادی وجود دارد که نشان میدهند این فناوری به سرعت در حال رشد است (بِک؛ 2010). تعدادی از موسسههای مالی بزرگ گروههایی را برای جستجوی امکانات فناوری تشکیل دادند و برخی از شرکتکنندهها بازار نیز برای توسعه استانداردهای استفاده از فناوری بلاکچین به کنسرسیومها[6] ملحق شدند. این فناوری میتواند از دادههایی محافظت کند که ما در حال حاضر مجبور به استفاده از آنها هستیم و همچنین در دسترسپذیری بیشتر و شفافیت آن نیز نقش عمدهای ایفا مینماید. علاوه برآن؛ تا حد قابل ملاحظهای به کاهش هزینه و زمان مورد نیاز برای حل مشکلات و حذف خطاها کمک میکند (لیونگ؛ 2012).
اگر بخواهیم کلمه بلاکچین را تعریف کنیم باید بگوییم «فناوری بلاکچین ساده است ولی اجرای آن به عنوان یک فراینده پیچیده در نظر گرفته میشود»: یک ثبات یا پایگاه دادهای توزیع شده که به طور همزمان برای تعدادی از گرههای (گاهیاوقات میلیونها) توزیع شده در سرتاسر جهان بین کاربران و سازمانها فعال میشود. منحصربه فرد بودن فناوری بلاکچین به خاطر ثبات و برگشتناپذیری آن است و یک سیستم حفاظت رمزنگاری شده وظیفه نظارت بر آن را بر عهده دارد. برای مثال؛ وقتی تراکنشهای ثبات به بلوکهای متعدد تقسیم و در پایگاه دادهای نوشته میشوند؛ قبل از تایید رمزنگاری ثبت حسابداری انجام خواهد شد و درنتیجه دیگر نمیتوان از طریق روشهای کلاهبرداری حالت ثبات را تغییر داد. درحقیقت؛ تغییر در دادههای بلاکچین زمانی انجام میشود که اعضای شبکه قانونی بودن تراکنش را بر طبق قواعد عمومی تایید کنند و پروتکلها بر اساس اعتماد موجود در بلاکچین عمل مینمایند.
حسابدارها در هنگام استفاده از هوش مصنوعی به جای جمعآوری داده و تجزیه و تحلیل دستی بر روی تصمیمگیری تمرکز میکنند. علاوه برآن، اهمیت مدیریت و کنترل داخلی نیز بیشتر خواهد شد (وارن جی.آر؛ موفیت و بایرنس؛ 2015). استفاده گسترده از فناوری اطلاعات در واحدهای تجاری یک روند جدید برای توسعه کسب و کار محسوب میشود. در حال حاضر فناوریهای ابری از محبوبیت بالایی برخوردارند (پاتک؛ 2005). دلیل این امر آن است که امروزه تمامی فعالیتهای انسانی بر روی دنیای مجازی متمرکز میشود. شبکههای الکترونیکی جدید (مانند اینترنت) در تبادل اطلاعات با حجم زیاد نقش عمدهای را ایفا مینمایند. در واحدهای تجاری عملیاتهای حسابداری و کنترل با استفاده از برنامههای خاص انجام میشود. درضمن؛ برخی از کارمندان این شرکتها فعالیت خود را از راه دور انجام میدهند و اطلاعات خود را از طریق اینترنت میفرستند. برای ارسال گزارش و وارد کردن اطلاعات به یک پایگاه دادهای مشترک نیازی به نصب دائمی نرمافزار بر روی دستگاه موبایل یا کامپیوتر نیست. علاوه برآن لازم نیست که تمامی کارمندان پیچیدگی نرمافزار را درک کنند. در چنین شرایطی فناوریهای ابری برای کمک به کارمندان وارد عرصه میشوند.
فناوری ابری یک ابزار عملیاتی برای انجام کسب و کار است و موجب کاهش هزینه سرمایهگذاری ثابت بر روی تجهیزات و نرمافزار میشود. برای مثال؛ در فرایند حفظ و نگهداری صورتهای مالی از طریق فناوری ابری سادهسازی و به روزرسانی میگردند (سیانا؛ 2011). حسابداری مبتنی بر فناوریهای ابری میتواند زمینه را برای انجام وظایف به صورت خودکار فراهم کند ولی در حال حاضر به واسطه سرعت کم قادر به برآوردن تمامی نیازهای حسابداری نیست.
حسابداری آنلاین به سازمان سیستم حسابداری با استفاده از فناوریهای ابری گفته میشود. درضمن عملکردهای عملیاتی و وظایف حسابدار ارشد از چندین بخش مختلف تشکیل شدهاند. حسابداری امور مالی در یک سیستم مجزا و از طریق اینترنت انجام میشود.
3: مزایا و معایب
مزایای استفاده از فناوری در گزارشدهی مالی به شکل زیر فهرستبندی میشود:
- دسترسی مداوم و شبانهروزی به پایگاه دادهای حسابداری آنلاین به مدیر این امکان را میدهد که حسابداری خود را تحت نظارت کامل حفظ کند.
- حسابداری آنلاین موجب همگامسازی سریع فعالیت چندین دفتر و کارمند در یک پایگاه دادهای از راه دور میشود.
- استفاده از فناوری ابری در حسابداری موجب نظارت دقیق حسابداران حرفهای بر روی فعالیت حسابداری جدید خواهد شد.
- استفاده از فناوریهای حسابداری ابری میتواند به طور عمده باعث افزایش کارایی انواع مختلف کسب و کار شود.
- با استفاده از این فناوری کاربران میتوانند به راهحلهایی دست یابند که صددرصد قابل استفاده است.
- امروزه شرایط به گونهای است که با استفاده از هر دستگاهی میتوان به اینترنت متصل شد و به صورت نامحدود و از راه دور از پایگاه دادهای استفاده کرد.
- هزینه ترافیک به واسطه استفاده از فناوری کاهش مییابد.
- فناوریهای ابری زمینه را برای ایجاد فرصتهای جدید اتصال از راه دور و کارکنان فصلی به وجود میآورند. با افزایش تعداد کارکنان مدیر میتواند برای دسترسی به خدمات ابری به کارمندان متصل شود و در دوران غیر فصلی و رکود اقتصادی کارمندان غیرفعال را از دسترس خارج کند.
- در زمان استفاده از فناوریهای حسابداری ابری؛ مشتری فقط اجاره بهای نرمافزار را میپردازد و حفظ و نگهداری خدمات به وسیله بخش تامینکننده خدمات شرکت انجام خواهد شد (کومار؛ 2008). دسترسی به سِروِر برنامههای کاربردی شرکت مجاز است و معمولا از طریق مرورگر اینترنت کامپیوتر کارمندان انجام میشود. استفاده از خدمات آنلاین هنگامی مقرون به صرفه است که شرکت اینترنت با سرعت بالای ثابتی را فراهم کند.
- ویژگی دیگری که از اهمیت بالایی برخوردار است؛ امنیت میباشد. استفاده گسترده از خدمات محاسباتی مختلف و انواع سیستمهای فنی و سازمانی (انسانی/ ماشینی) مانند رایانش یا محاسبه ابری مستلزم ظهور برخی مشکلات مربوط به امنیت اطلاعاتی است؛ به عبارت دیگر موجب بروز مشکلات امنیتی در بخش اطلاعات می شود.
- فناوری حسابداری ابری تبادل اطلاعات را از طریق کانالهای اینترنتی ایمن انجام میدهد (زاره؛ 2016). دسترسی به خدمات آنلاین نهایی نه تنها به محاسبه درآمد؛ هزینه و سایر تراکنشهای مالی کمک میکند بلکه دادههای موجود را نیز میتواند تجزیه و تحلیل نماید. سالیانه بر کارکردگرایی این نوع برنامههای کاربردی یا اپلیکیشن افزوده میشود و کیفیت خدمات نیز بهبود مییابند.
- استفاده از چنین خدماتی موجب محافظت دادههای شرکت از اقدامات غیرقانونی خواهد شد زیرا دادهها به صورت امن رمزگذاری میشوند. علاوه برآن؛ مستمر و پیوسته بودن عملیات این خدمات به صورت شبانهروزی تضمین میشود بدین معنی مدیر یا حسابدار شرکت نه تنها میتواند در زمانی که بخواهد به اطلاعات دسترسی داشته باشد بلکه در هر جایی از جهان که دسترسی به اینترنت و اتصال با سرعت بالا وجود دارد؛ وی قادر است از اطلاعات استفاده کند.
- مزیت دیگر استفاده از فناوری ابری مدل C1 سرعت بالای پردازش دادهها است. تمامی محاسبات بر روی تجهیزات تامینکننده خدمات انجام میشود که در مرکز دادهای استور دیتا- ذخیره دادهای- (StoreData) قرار دارد بدین معنی که دیگر نیازی به خرید تجهیزات گرانقیمت برای نصب برنامههای حسابداری و سایر کسب و کارها نیست و فقط مبالغی برای به روزرسانی و ارتقاء نرمافزار هزینه میشود. با آسان شدن مسئله تهیه پشتیبان از اطلاعات حسابداری؛ هزینه تجهیزات برای پشتیبانگیری دادهای نیز کاهش مییابد.
- بدون هیچ نگرانی در مورد سازگاری سختافزاری میتوان تمامی مستندسازیهای حسابداری را چاپ کرد. تمامی دستگاههای چاپگر و چند منظوره با برنامه ابری حسابداری بدون نیاز به تنظیمات اضافی سازگار هستند.
همانند سایر محصولات اطلاعاتی؛ فناوریهای حسابداری ابری نیز دارای معایبی هستند که مهمترین آنها عبارتند از:
- خدمات فناوری ابری به اینترنت مداوم و سرعت بالای اتصال نیاز دارند که این امر خود مستلزم استفاده از هزینههای اضافی است.
- استفاده از پیکربندیهای استاندارد تا حد زیادی با محدودیت مواجه است. برنامه حسابداری آنلاین فقط از پیکربندیهای خاص حمایت میکند.
- مسئله حفظ حریم شخصی: امنیت ذخیره دادهها و انتقال آنها تا حد زیادی بستگی به تامینکننده خدمات دارد (سابرامانیان و جان؛ 2017).
- هوش مصنوعی ممکن است از مرزهای اخلاقی فراتر رود و با محدودیتهای قانونی مواجه شود. برای مثال در طول شناسایی فرایند جعل و کلاهبرداری؛ بررسی ایمیلهای خصوصی فرد مضنون ممکن است به واسطه وجود قانون محافظت از دادههای شخصی با محدودیت مواجه شود (اتزیونی و اتزیونی؛ 2017).
- دادههای مورد نیاز باید در دسترس و از کیفیت بالایی برخوردار باشند. در برخی موارد میتوان شاهد بیدقتی و فقدان دادهای بود (وارن جی. آر و همکاران؛ 2015).
- برخی از مشکلات با رویکرد یادگیری ماشین سازگار نیبستند. برای مثال؛ در مسئله باید درجه خاصی از تکرارپذیری وجود داشته باشد. بنابراین مدل میتواند به تعمیم یادگیری کمک کند و از آن در موقعیتهای دیگر استفاده نماید. آنها ممکن است پاسخگوی سئوالهای منحصربهفرد و جدید نباشند (واسارهلیی؛ کوگان و توتل؛ 2015).
- خروجی مدلهای هوش مصنوعی شامل برآورد و پیشنهادهای مبتنی بر محاسبات ریاضی است. همه مسائل را نمیتوان با استفاده از این روش حل کرد. در تصمیمگیریها باید ویژگیهای اخلاقی را در نظر گرفت و برای پی بردن به دلیل یک رویداد ممکن است به تجزیه و تحلیل عمیقتر نیاز داشته باشیم (کاراجویک؛ کیم و لاسکووسکی؛ 2017).
4: مطالعه موردی
انتظار میرود که تغییرات فناوری در گزارشدهی مالی آینده نزدیک استفاده شوند. حسابداران حرفهای بیشتر تحت تاثیر این تغییرات قرار میگیرند. برای مثال میتوان به آمازون گو (Amazon Go) اشاره کرد.
شرکت آمریکایی آمازون-Amazon.com - یکی از قدیمیترین فروشگاههای آنلاین است و برحسب تجارتی که انجام میدهد در میان سایر فروشگاههای آنلاین نقش یک راهنما و پیشرو را ایفا میکند.
آمازون یکی از اولین شرکتهایی است که کالاهای واقعی را در اینترنت به فروش میرساند. اولین محصولی که این شرکت عرضه میکرد؛ کتاب بود. از آنجا که یک سایت اینترنتی میتواند تعداد نامحدودی کالا را به معرض نمایش بگذارد و سپس به تعداد نامحدودی خریدار عرضه کند؛ مدل کسب و کار آمازون نه تنها مورد پسند عامه مردم قرار گرفت بلکه دستاوردهای زیادی را نیز برای شرکت به ارمغان آورد.
در 22 ژانویه سال 2018 شرکت آمازون فروشگاه آمازون گو را راهاندازی کرد که شبیه یک فروشگاه بزرگ عادی است و محصولات مشابهی را به مشتریان عرضه میکند اما فاقد صندوقدار و صندوق فروشگاهی است (گرشگورن؛ 2018). توسعه این فروشگاه حدود پنج سال طول کشید و در آن از فناوریهای پیشرفته برای خرید و جلوگیری از سرقت استفاده شد.
در این فروشگاه هر فردی میتواند کالاهای مورد نیاز خود را خریداری کند و معمولا زمان اندکی برای آن صرف میشود. فروشگاهی که نیازی به ایستادن در صف برای پرداخت قیمت کالا ندارد؛ میتواند یک انقلاب واقعی را در بخش خدمات ایجاد کند. از نظر ظاهری این سبک تجارت برای ما آشناست: قفسهها پر از کالا است و خریدارها بدون کمک مشاور میتوانند کالای مورد نیاز خود را انتخاب کنند. اما وجه تشابه در همین جا خاتمه مییابد. کالاها در سبد خرید گذاشته میشوند و مشتریان راضی از فروشگاه خارج شده و به دنبال کسب و کارخود میروند. آمازون گو در طبقه همکف دفاتر مرکزی خیابان هفتم در سیاتل واشنگتن واقع شده است. در داخل آن چند کارمند مشغول به کار هستند: در مقابل درب ورودی یک کارمند ایستاده و به بازدیدکنندگان خوشآمد میگوید و دیگری کالاها و برچسبهای قیمت را کنترل میکند برای اینکه مطمئن شود همه چیز با دقت انجام میشود و شش کارمند دیگر محصولات تازه را در آشپزخانه آماده مینمایند.
در این فروشگاه خرید بدین صورت انجام میشود: مشتری اپلیکیشن آمازون گو را بر روی گوشی هوشمند خود نصب میکند؛ سپس در بخش ورودی مشخصات خود را ثبت مینماید؛ کالاهای مورد نیاز انتخاب و در سبد گذاشته میشوند. به محض آنکه کالاهای مورد نیاز انتخاب شدند به قسمت خروجی هدایت شده و به دنبال کسب و کار خود میرود بدون آنکه نیازی به ایستادن در صف برای پرداخت هزینه کالا باشد (رویترز؛ 2018). پرداخت به صورت خودکار در اپلیکیشن انجام میشود.
این فرایند ساده به نظر میرسد اما شرکت آمازون زمان زیادی را برای توسعه آن صرف کرد. فروشگاه مجهز به دوربین و سنسورهایی است که به یک سیستم بینایی کامپیوتری متصل هستند. الگوریتمهای خاص بازدیدکننده را در مقابل درب ورودی شناسایی میکند و هرچیزی را که از قفسه برمیدارد یا به آن باز میگرداند؛ کنترل مینماید (ساینِک؛ 2018). تمام محصولات تحت کنترل هستند و به واسطه وجود دوربین کمتر به سرقت میروند. در برخی موارد که به ندرت انجام میشود؛ کارمند به دنبال کالاهای مفقود شدهای میگردد که در قفسه فروشگاه و سبد خریدار قرار ندارند. در این شرایط باید کالاهای انتخاب شده؛ تعداد انصراف از کالا و صورت های مالی هرکدام از تراکنشها مجددا ارزیابی شود. همچنین موجودی کالا بر روی قفسهها؛ میزان سفارش و شارژ مجدد موجودی کالا باید ارزیابی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد؛ همچنین برای جذب مشتریان بیشتر باید پرفروشترین کالاها را به نمایش گذاشت و اجرای این فرایند به اولویتبندی موقعیتهای با میدان دید بالا نیاز دارد. بنابراین با بهینهسازی کل فروشگاه میزان ترافیک در بخشهای شلوغ کاهش و انعطافپذیری؛ کارایی و امنیت به صورت بهینه افزایش خواهد یافت (SCGL, 2018).
در حال حاضر؛ آمازون برنامهای برای افتتاح فروشگاههای آمازون گو جدید و اعطای مجوز این فناوریها به سایر شرکتها ندارد اما بیشتر به دنبال بهبود امکانات برای ایجاد یک بستر خردهفروشی جدید است (کاسترِناکس؛ 2016). صورتهای مالی و حسابداری آمازون گو با استفاده از آخرین فناوریها و هوش مصنوعی انجام میشوند. برای مثال میتوان به فناوریهایی مانند یادگیری ماشین؛ بلاکچین و خدمات ابری اشاره کرد.
آمازون گو از سیستم ارسال صورتحساب برای ارائه خدمات به مشتریان و فروش محصولات خود استفاده میکند. چنین برنامههای پیچیدهای به ما این امکان را میدهند که تعداد خدمات ارائه شده در تمامی واحدهای اندازهگیری؛ ارزیابی آنها؛ نوشتن فاکتور برای مشتریان؛ تخفیفهای ساده و خاص را در نظر بگیریم. این سیستم با استفاده از روش زمان واقعی راهاندازی میشود بدین معنی که در هنگام خرید کالا به وسیله مشتری فورا هزینه آن از کیف پول مشتری کسر میگردد (ویز؛ 2018). علت استفاده از این روش وجود اعتبار بالای نرمافزار استفاده شده و عملیات ثابت پایگاه دادهای است. به واسطه ساده بودن عملیات تمامی سیستمهای هوش مصنوعی بالا؛ اطلاعات مربوط به کاهش موجودی کالا بر روی قفسههای فروشگاه و گزارشهای مربوط به خرید فورا توسط دفتر مرکزی انجام میشود. شرکت آمازون هیچگونه کارت پرداخت یا عابر بانکی را در فروشگاه نمیپذیرد؛ خودپرداز؛ صندوق و سیستم پوز [7](POS)-پایانه فروش- در فروشگاه وجود ندارد و این شروع انقراض سیستم پوز یا پایانه فروش است (SCGL, 2018).