ترجمه تخصصی مقالات مطالعه موردی

طرح تحقیقاتی مطالعه موردی

اهداف

 

 

در پایان این فصل قادر خواهید بود:

• طرح تحقیقاتی مطالعه موردی را توصیف کنید؛
• مزیت‌ها و اشکالات مطالعه موردی را شناسایی کنید؛
• تعیین کنید چه زمانی طرح مطالعه موردی برای استفاده مناسب است؛
• فرایند انجام تحقیق را با استفاده از طرح تحقیقاتی مطالعه موردی شرح دهید؛
• انواع جانبداری‌هایی که ممکن است در تحقیق مطالعه موردی رخ دهد را شناسایی کنید؛
• به مشکلات مربوط به جانبداری بپردازید؛
• چگونگی افزایش پایایی و روایی طرح‌های تحقیقاتی مطالعه موردی را شرح دهید.

 

سفارش ترجمه تخصصی در تمامی گرایش های رشته مدیریت

 

فهرست

مقدمه

طرح تحقیقاتی مطالعه موردی

روش کار استفاده شده در مطالعه موردی

افزایش پایایی و روایی مطالعات موردی

چگونگی انجام مطالعه موردی

نتیجه‌گیری

مرجع

پرسش‌هایی برای مرور فصل

 

مقدمه

مطالعه موردی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ترجمه تخصصی مدیریت (مقاله و کتاب) + گارانتی کیفیت و قیمت

 

یکی از رایج‌ترین انواع طرح‌های تحقیقاتی در پژوهش های مدیریت است. مطالعات موردی که با هدف انجام تحقیقات تجربی ارائه شده‌اند را نباید با مطالعات موردی ارائه شده با اهداف آموزشی اشتباه گرفت، برای مثال آنچه توسط دانشگاه هاروارد در آمریکا ارائه شده است. مطالعه موردی تحقیقاتی یک پژوهش تجربی برای یک مسئله‌ی اجتماعی یا انسانی است. آن با یک پرسش تحقیقاتی آغاز می‌شود و شامل مجموعه‌ای از داده‌ها برای تجزیه و تحلیل و پاسخ به آن پرسش است. مطالعه موردی به دنبال ایجاد یک تئوری، تشریح آن و یا آزمایش آن است. آن‌ها دانش موجود را از طریق ایجاد یک تئوری افزایش می‌دهند، که آن می‌تواند با بررسی دقیق موقعیت یک یا چندین مورد صورت گیرد. برخلاف آن، موردپژوهی آموزشی (برای مثال سبک هاروارد) شامل هیچ مفهوم نظری نیست و دانش موجود را توسط توصیف دقیق و کامل موقعیت یک مورد معین افزایش می‌دهد (لی، میچل و سابلینسلی (1999). این فصل مقدمه‌ای برای توصیف طرح مطالعه موردی است. به محققان توصیه می‌شود متن تحقیق مطالعه موردی توسط ین (2003) و همچنین پژوهش لی (1999) در رابطه با این موضوع را مطالعه کنند، زیرا هر دوی آن‌ها بسیار آموزنده هستند.

طرح تحقیقاتی مطالعه موردی

مطالعه موردی یک تحقیق جامع و دقیق در مورد یک مورد یا یک موقعیت است، اگرچه ممکن است در هر زمان بیش از یک مورد بررسی شود (سامرر و سامر 1991). ین (2003) مطالعه موردی را به عنوان یک تحقیق تجربی معرفی کرده است که به بررسی یک پدیده‌ی معاصر در شرایط حقیقی می‌پردازد. مطالعات موردی تحقیقات تجربی هستند که به منظور تجزیه و تحلیل و تشریح فرایندها برای بهره‌مند ساختن واحدهایی به کوچکی افراد (برای مثال مطالعات موردی پزشکی) یا به بزرگی کشورها (برای مثال موردپژوهی‌های کشوری) انجام می‌شوند. واحد تجزیه و تحلیل مطالعه موردی، پدیده‌ی مورد نظر است (لی 1999). تصمیم‌گیری در مورد واحد مناسب تجزیه و تحلیل برای یک پژوهش تحقیقاتی بسیار حائز اهمیت است. طبق گفته‌ی لی (1999) یک مورد می‌تواند شامل افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها یا موضوعات غیرانسانی (برای مثال محصولات، سیاست‌ها یا برنامه‌ها) باشد. مطالعات موردی می‌توانند به پرسش‌های تحقیقاتی پاسخ دهند؛ با این وجود، برخلاف آزمایشات یا شبه آزمایشات، متغیرها را نمی‌توان زیاد کنترل یا دستکاری کرد. معمولاً ماهیت جامع، دقیق و بلندمدت بودن مطالعات موردی، باعث می شود متغیرهای وابسته‌ی فرایند مورد تأیید قرار گیرند و تا حدی استنتاج علی می‌تواند به وجود آید. به طور خلاصه، مطالعه موردی یک تحقیق دقیق، کامل و تجربی در مورد یک نمونه یا موقعیت به منظور تشریح فرایندهای یک پدیده است. هنگامی که طرح‌های تحقیقاتی مطالعه موردی در تحقیقات مدیریت به کار می‌روند، غالباً رویدادهایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که غیرعادی، جالب توجه و ناآشنا هستند و شامل تغییر هستند (مک کاچن و مردیت 1993). مطالعات موردی زمانی سودمند هستند که موقعیت‌های غیرمعمول و غیرعادی باید در رابطه با فرایندهای اصلی آن‌ها مورد بررسی قرار گیرند، مانند تعدیل نیروی کار سازمانی یا ادغام شرکت‌ها. مطالعه‌ی موردی چندگانه‌ی این نوع از رویدادها می‌تواند به منظور درک فرایندهای آن‌ها انجام شود. موردها معمولاً در شرایطی به کار می‌روند که در آن‌ها یک بعد موقتی وجود دارد. جایی که تغییرات در طی زمان رخ می‌دهند (سامر و سامر 1991). مطالعه موردی غالباً بر فرایندهای تغییر تمرکز می‌کند، بنابراین آن برای محققان این فرصت را فراهم می‌سازد تا فرایندهای اجتماعی را، زمانی که در سازمان‌ها رخ می‌دهند، کشف کنند. مطالعه‌ی موردی تجزیه و تحلیل درازمدت، بررسی شرایط و فرایند را امکان‌پذیر می‌سازد. این فرایندها را می‌توان به طور دقیق و کامل بررسی کرد تا درک بهتری از یک پدیده‌ی معین فراهم سازند. بنابراین، مطالعه‌ی موردی به خصوص برای درک فرایندهای اجتماعی در چارچوب محیطی و سازمانی به کار می‌رود که می‌توانند مربوط به دوره‌ی معاصر یا گذشته باشند. همچنین مطالعه موردی زمانی سودمند است که محقق به دنبال یک روش پویا در مقابل روش ایستا است و تلاش می‌کند فرایندهای غیررسمی، نهان، غیرقانونی یا غیرعادی را کشف کند (هارتلی 1994). مطالعه‌ی موردی به خصوص برای تجزیه و تحلیل فرایندهای سازمانی پیچیده مناسب است. همچنین آن روشی مناسب برای تحقیقات مدیریت در موقعیت‌های منحصر به فرد است، زیرا مطالعه‌ی موردی با فرایند و توجه به ذینفعان، با استفاده از داده‌های دوره‌ای یا طولی (پرداختن به فرایندها) و داده‌هایی با منابع چندگانه سروکار دارد (لارسون 1993). موردها غالباً به منظور توصیف اجرای تکنیک‌ها و روش‌های جدید مانند مدیریت کیفیت به کار می‌روند (مک کاچن و مردیت 1993). با این نوع از فعالیت‌ها، تنها یک یا چند موقعیت محدود وجود دارد؛ بنابراین مقایسه‌ی آماری نمونه‌هایی با اندازه‌های بزرگ امکان‌پذیر نیست. برای مثال یک مطالعه‌ی موردی می‌تواند با استفاده از یک موقعیت به عنوان نمونه انجام شود تا بهترین مثال از یک پدیده (برای مثال بهترین تکنیک) فراهم سازد؛ همچنین آن می‌تواند بر مثال‌های غیرعادی از پیامدها تمرکز کند (برای مثال اجرای موفق در مقابل اجرای ناموفق یک راهبرد). علاوه بر آن، موردها می‌توانند برای توصیف فعالیت‌های روزانه‌ای که تحت تأثیر فرهنگ هستند (برای مثال غیبت‌های غیرموجه از کار) و همچنین در تحقیقات چندملتی به کار روند. نهایتاً مطالعات موردی اکتشافی برای کشف رفتارها و فرایندهای جدید بسیار سودمند هستند، زیرا به ایجاد فرضیه‌های جدید و ساخت تئوری کمک می‌کنند که می‌توان آن‌ها را در موقعیت‌های دیگر آزمایش کرد (هارتلی 1994، ین 2003). به طور خلاصه، مطالعات موردی غالباً در تحقیقات سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا موارد زیر را بررسی کنند:

 

سفارش ترجمه تخصصی در تمامی گرایش های رشته مدیریت

• رویدادهای غیرعادی، نامتعارف و جالب توجه؛
• رویدادهای ناآشنا؛
• رویدادهایی شامل تغییرات بزرگ مقیاس، مانند اجرای روش‌ها و تکنیک‌های جدید؛
• فعالیت‌های روزانه تحت تأثیر فرهنگ؛
• رویدادهای شامل تغییر و زمان؛
• رویدادهایی که در آن‌ها فرایندها آشکار می‌شوند و
• رویدادهای پیچیده.

در چنین شرایطی، روش مطالعه‌ی موردی مناسب است زیرا تعداد نمونه برای انجام بررسی کافی نیست و رویدادها پیچیده و پویا هستند و از تحقیقات کامل و دقیق بهره‌مند می‌شوند.

استفاده از طرح‌های مطالعه‌ی موردی به عنوان بخشی از یک طرح تحقیقاتی با روش‌های ترکیبی

در یک پروژه‌ی تحقیقاتی، مطالعه‌ی موردی می‌تواند طرح اصلی باشد و یا می‌تواند بخشی از یک طرح با روش‌های ترکیبی باشد. برای مثال از لحاظ طرح‌هایی با روش‌های ترکیبی، مطالعه‌ی موردی می‌تواند به منظور ایجاد درک اولیه و دقیق یک پدیده، با استفاده از یک یا چند مورد به کار رود. سپس توضیحات یا تئوری ایجاد شده می‌تواند توسط بررسی نمونه‌ای آزمایش شود (لارسون 1993). برعکس این ترتیب نیز می‌تواند رخ دهد. بررسی‌های آماری بزرگ مقیاس می‌توانند روابط را آشکار سازند و سپس مطالعه‌ی موردی می‌تواند برای درک پدیده‌های معین زمینه‌ساز روابط در موقعیت به کار رود. مطالعه‌ی موردی با استفاده از چندین روش، مثال‌های بارزی فراهم می‌سازد (سامر و سامر 1991). همچنین مطالعه‌ی موردی می‌تواند با فراهم ساختن مثالی واقعی که فرایندهای اصولی را به طور کامل و دقیق شرح می‌دهد، تحقیق مبتنی بر آمار را انسانی سازد.

اهمیت موقعیت در طرح‌های تحقیقاتی مطالعه‌ی موردی

از لحاظ فرایندهای اجتماعی، مطالعه‌ی موردی، بررسی کامل در مورد یک یا چند سازمان یا گروه‌های در سازمان است که به منظور تجزیه و تحلیل فرایند‌های یک پدیده در موقعیت تحقیقاتی تحت بررسی انجام می‌شود. در مطالعه‌ی موردی بر درک فرایندها زمانی که در موقعیت  معین رخ می‌دهند تأکید می‌شود (هارتلی 1994). توصیف پدیده (برای مثال تعطیلی یک سازمان) با توجه به موقعیت آن صورت می‌گیرد (یعنی سازمان معینی که تعطیل شده است) و این پدیده در رابطه با موقعیت آن، مورد توجه است. بنابراین در انجام مطالعات موردی، بر درک فرایندها همراه با موقعیت آن‌ها تأکید می‌شود. مطالعه‌ی موردی نه تنها فرایندها در یک یا چند موقعیت را توصیف می‌کند، بلکه توصیفات نظری از پدیده‌ی مورد نظر فراهم می‌سازد. لی (1999) بیان کرده است که محققان می‌توانند سطحی از استنتاج علی از مطالعات موردی را به علت ماهیت جامع و دقیق بودن آن‌ها و تمرکز آن‌ها بر فرایندها براساس موقعیت‌ها به دست آورند.

 

ترجمه متن مدیریت تخصصی با برترین مترجمین

 

استفاده از تئوری در طرح‌های تحقیقاتی مطالعه‌ی موردی

مطالعات موردی در تحقیقات مدیریت به منظور ایجاد تئوری و یا آزمایش تئوری موجود به کار می‌روند. هدف یک مطالعه‌ی موردی درک این است که چرا و چگونه رویدادها رخ می‌دهند و آن برای بررسی اینکه چرا و چگونه پدیده‌های سازمانی واقعی در دوره‌ی معاصر رخ می‌دهند، تحت شرایطی که محققان کمترین کنترل را دارند، بهترین گزینه است (لی 1999، ین 2003). هدف یک مطالعه‌ی موردی تنها توصیف یک موقعیت نیست. بلکه، محقق شرایط پیرامون یک پدیده را ارزیابی می‌کند تا توضیحی قابل قبول فراهم سازد یا یک رابطه‌ی علی را کشف کنند تا مقدمه را به نتایج مرتبط سازد (مک کاچن و مردیت 1993). توصیف مورد تنها برای اثبات توضیح فراهم شده به کار می‌رود. مطالعات موردی غالباً رویکرد از جزء به کل رسیدن را برای ساخت تئوری به کار می‌برند و آن را از مشاهده‌ی موقعیت به دست می‌آورند. دیگر مطالعات موردی می‌توانند به منظور آزمایش یک تئوری اثبات شده به کار روند. صرف‌نظر از رویکرد به کار رفته، در پایان مطالعه‌ی موردی یک چارچوب نظری ساخته می‌شود. تئوری، توصیفی فراهم می‌سازد از آنچه دارای اهمیت و جالب توجه است. بدون تئوری، مطالعه‌ی موردی شبیه یک داستان در مورد یک موقعیت معین خواهد بود. با این وجود، با تئوری مطالعات موردی می‌توانند فرایندهای سازمانی اساسی یا دیگر فرایندها را تشریح کنند. موردها دارای ویژگی‌های منحصر به فرد و اصول قابل تعمیمی هستند و تئوری باعث می‌شود مورد ها هم توصیفی باشند و هم معنای وسیع‌تری داشته باشند (هارتلی 1994). ساخت تئوری توسط ترکیب نظام‌مند شواهد به منظور ایجاد فرضیه‌هایی ایجاد می‌شود که بیشترین اهمیت را دارند (هارتلی 1994). در نتیجه، تجزیه و تحلیل‌ها بجای تنها مواردی معین می‌توانند برای فرایند وسیع‌تری قابل اجرا باشند. در ساخت تئوری، شناسایی اولیه‌ی پرسش‌های تحقیق و چارچوب نظری معمولاً آزمایشی است و سپس هنگامی که اطلاعات جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌شوند، توسعه می‌یابند. با این وجود، مهم است که موردها به آنچه محققان می‌خواهند بیابند تبدیل نشوند (هارتلی 1992). در موقعیت‌های ناآشنا، مانند گزارش‌های اصلی دستیابی شرکت‌ها به سیستم‌های تولیدی انعطاف‌پذیر، موردها در ابتدا برای توصیف و سپس کشف یک موقعیت مورد استفاده قرار می‌گرفتند. گزارش‌های ثانویه از همان پدیده، با استفاده از مطالعات موردی چندگانه برای توضیحات نظری تصمیمات اصلی برای اجرا به کار می‌رفتند (مک کاچن و مردیت 1993). بنابراین نظریه‌های جدید می‌توانند در موقعیت‌های ناآشنا به وجود آیند. همچنین موارد می‌توانند در تحقیقات مدیریت به خصوص برای آزمایش یک نظریه به کار روند. تنها یک نمونه برای اثبات یک تئوری کافی نیست، اما یک دستاورد مثبت اعتماد به قدرت پیش‌بینی یک تئوری را افزایش می‌دهد (سامر و سامر 1991). بنابراین مطالعات موردی می‌توانند برای تأیید، توسعه و ایجاد شک در مورد تئوری‌های موجود مورد استفاده قرار گیرند (مک کاچن و مردیت 1993). ین (2003) به مطالعات موردی برای تعیین چرا و چگونگی رخ دادن رویدادها به عنوان پژوهش‌های اکتشافی اشاره کرده است. به طور خلاصه، هدف یک مطالعه‌ی موردی درک این است که چرا و چگونه رویدادها رخ می‌دهند؛ یعنی هدف آن فراهم ساختن توضیحات است. یک مطالعه‌ی موردی می‌تواند براساس نظریه‌ی اولیه باشد که با تکمیل شدن اصلاح شده است، یا یک تئوری ممکن است در پایان پژوهش به وجود آید. بنابراین یک مطالعه‌ی موردی تنها یک داستان یا توصیف نیست، بلکه آن تلاشی مبتنی بر نظریه برای درک توضیح پدیده‌ی پیچیده در یک موقعیت است.

 

سفارش ترجمه تخصصی در تمامی گرایش های رشته مدیریت

روش کار استفاده شده در مطالعه موردی

مطالعات موردی غالباً با یک طرح تحقیقاتی کیفی همراه هستند. با این وجود، مطالعات موردی می‌توانند با هر دو داده‌های کمی و کیفی مورد استفاده قرار گیرند (ایزن هارد 1989؛ ین 2003). علاوه بر آن، مطالعه‌ی موردی، روش معینی برای جمع‌آوری داده‌ها نیست. مطالعات موردی می‌توانند شامل موارد زیر باشد:

• کاربرد نظام‌مندی از مشاهدات محقق؛
• مصاحبه (غالباً ساختاریافته و نیمه ساختاریافته) با مأمورین اطلاعات؛
• پرسشنامه؛
• اسنادی برای ثبت اطلاعات
• حضور در جلسات.

در مطالعات موردی ترکیبی از روش‌ها به کار می‌رود، زیرا پدیده‌های تحت بررسی پیچیده هستند و روش‌های ترکیبی چندوجهی‌سازی داده ها را امکان‌پذیر می‌کنند. همچنین مطالعات موردی از لحاظ مدت زمان و میزان مشارکت متفاوت هستند (هارتلی 1994). مک کاچن و مردیت (1993) بیان کرده‌اند که تحقیق مطالعه موردی شامل موارد زیر است:

• جمع‌آوری حجم زیادی از داده‌ها در یک سازمان توسط یک یا چند محقق به منظور ایجاد واضح‌ترین تصویر از یک پدیده؛
• داده‌هایی که از منابع اولیه به دست آمده‌اند مانند مشاهدات مستقیم یا مصاحبه با افراد دخیل و منابع دست دوم مانند اسناد یا گزارشات؛
• بررسی یک موقعیت یا چند موقعیت مرتبط با چند مطالعه‌ی موردی؛
• تمرکز بر شرایط کنونی، با استفاده از داده‌های تاریخی برای درک یا اثبات اطلاعات جمع‌آوری شده در مورد موقعیت موجود؛
• و عدم توانایی محقق برای دستکاری رویدادها.

تفکیک آنچه در یک مطالعه‌ی موردی منحصر به فرد است، از آنچه با موارد دیگر مشترک است، بسیار دشوار است. بنابراین درک محقق از فرایندها می‌تواند توسط مشارکت موارد بیشتر افزایش یابد. محقق می‌تواند چندین مورد را بررسی کند و می‌تواند با دقت موارد را با یکدیگر تطبیق دهد. به این طریق، مطالعات موردی چندگانه تجزیه و تحلیل درون موردی و بین موردی را امکان‌پذیر می‌سازد (ین 2003). از طرفی دیگر، ممکن است برای مثال در مقایسه‌ی گروه‌ها یا بخش‌ها در یک مورد برای توصیف یک پدیده تضادهایی در یک مورد معین به وجود آید (هارتلی 1994). یکی دیگر از گزینه‌های در دسترس محققان شامل ترکیب مطالعات موردی با دیگر انواع طرح تحقیقاتی است؛ برای مثال بررسی آماری تعداد بسیاری از سازمان‌ها و به دنبال آن مطالعات موردی جامع در مورد تعداد کمی از سازمان‌ها (یا برعکس) به منظور توصیف فرایندها در سطوح گوناگون. لی (1999) بیان کرده است که مطالعات موردی از 5 جزو اصلی تشکیل شده‌اند:

1: پرسش‌های تحقیق: این پرسش‌ها به جای پرسش‌های "چه" و "چه تعداد" برای مثال در پژوهش‌های بررسی آماری، معمولاً بر "چرا" و "چگونگی" رویداد پدیده‌ی سازمانی تمرکز می‌کنند، مگر آنکه تجزیه و تحلیل بین موردی رخ دهد.

2: قضیه‌های نظری: تئوری یا از مطالعه‌ی موردی حاصل می‌شود یا آزمایش می‌شود. اگر تئوری آزمایش شود، پرسش‌های تحقیق باید متغیرهای ارزیابی شده و ماهیت تجزیه و تحلیل را روشن سازند.

3: واحدهای تجزیه و تحلیل: واحد تجزیه و تحلیل یک پژوهش، پدیده‌ی تحت بررسی است. در ساخت تئوری، یکی از اهداف پژوهش تعیین معنادارترین واحد است. با آزمایش تئوری، تئوری خود معنادارترین واحد را تعریف می‌کند.

4: منطق: مرتبط ساختن داده‌ها با قضیه‌های نظری.

5: معیار ارزیابی این قضیه‌ها.

مطالعات موردی می‌توانند از طرح‌های سری‌های زمانی نیز استفاده کنند که در آن‌ها پدیده‌ی سازمانی و موقعیت هایی که پدیده در آن رخ می‌دهند به طور موقت تحت بررسی قرار می‌گیرند. الگوهای رویدادهای سازمانی، رفتارها، شرایط یا متغیرها پیش‌بینی می‌شوند. داده‌ها جمع‌آوری می‌شوند (به طور آینده‌نگر یا گذشته‌نگر) و الگوهای پیش‌بینی شده با الگوهای تجربی مقایسه می‌شوند. در ساده‌ترین طرح، یک متغیر در طی زمان ارزیابی می‌شود تا یک نرخ پایه ایجاد شود. سپس یک مداخله رخ خواهد داد و نرخ پایه که در دوره‌ی پیش از مداخله ایجاد شد و تغییرات در متغیر مشاهده شده می‌توانند پیش از مداخله و پس از آن مقایسه شوند. طرح‌های پیچیده‌تر، برای مثال طرح سری‌های زمانی منقطع، نیز وجود دارند (لی 1999). به طور خلاصه، روش کار تحقیق یک مطالعه‌ی موردی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

چندین روش، داده‌های منابع چندگانه؛

منابع داده‌‌های اولیه و ثانویه؛

مشاهده، مصاحبه، پرسش‌نامه، اسناد، جلسات؛

جمع‌آوری داده‌های طولی؛

یک یا چند محقق؛

انتخاب محتاطانه‌ی یک یا چند مورد.

افزایش روایی و پایایی مطالعات موردی

پایایی

در مطالعات موردی، پرسشی که محققان باید در رابطه با پایایی بپرسند این است: تا چه حدی داده‌ها تکرار خواهند شد اگر در زمان دیگر و به شیوه‌ی دیگری مانند مصاحبه در مقابل نظرسنجی یا از افراد گوناگون جمع‌آوری شده‌ باشند؟ دقت اطلاعات جمع‌آوری شده در تحقیق مطالعه‌ی موردی توسط صحت‌سنجی افزایش می‌یابد.

موردها همیشه شامل اطلاعات صحت‌سنجی و توضیحات برای مثال از سوی ناظران هستند. منابع و تکنیک‌های چندگانه برای اعتبارسنجی متقابل و برای بهبود پایایی مورد نیاز هستند (سامر و سامر 1991). برخی از مطالعات موردی پس از واقعه صورت می‌گیرد و بنابراین شرکت‌کنندگان باید رویدادها را به یاد آورند. متأسفانه، حافظه‌ها عاری از خطا نیستند و در نتیجه خاطرات ممکن است تحریف شوند (سامر و سامر 1991). یکی از راه‌های افزیش پایایی برای محققان استفاده از چند روش برای سنجش یک سازه است، زیرا آن توسط چندوجهی‌سازی (مثلث‌بندی)، همگرایی را فراهم می‌سازد. همچنین در تحقیق مطالعه‌ی موردی پایایی می‌تواند با استفاده از بیش از یک محقق یا ضبط صوت برای کدگذاری اطلاعات افزایش یابد (مک کاچن و مردیت 1993). به طور خلاصه، به منظور افزایش پایایی، محققان باید اطلاعات را صحت‌سنجی کنند، اعتبارسنجی و منابع چندگانه‌ای به کار برند، از شیوه‌های گوناگون برای سنجش یک سازه استفاده کنند و در جمع‌آوری اطلاعات، کدگذاری و تفسیر فرایندها بیش از یک محقق مشارکت کند.

روایی

روایی درونی

روایی درونی مربوط به این است که تا چه حدی روابط علت و معلولی صحیحی ایجاد شده است (مک کاچن و مردیت 1993). از آنجایی که هیچ محدودیتی برای تعداد متغیرها در یک مطالعه‌ی موردی وجود ندارد و به علت اینکه آن‌ها با دیگر شرایط کنترل شده دستکاری نشده‌اند، می‌توان روابط علی را به علت‌های اشتباه نسبت داد (یعنی روابط جعلی). این‌ها تهدیدهایی برای روایی درونی هستند و به علت این تهدیدها، علت‌های دیگری به غیر از آنچه یافت شده است می‌توانند حقیقی باشند. در مطالعه‌ی موردی توسط تفسیرهای محقق ممکن است تهدیدی برای روایی درونی به وجود آید. همانند همه‌ی تحقیق‌ها، این تفسیرها که روایی را تهدید می‌کنند، مانند تفسیرهای محقق در مورد داده‌های مورد، می‌توانند تحت تأثیر جانبداری‌ها و فرضیه‌های محققان باشند (گادوین و اسپنسر 1996). این عمل فرافکنی نامیده می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که ارزش‌ها و تجارب محقق در موردها نمایان می شوند. موردها همیشه نیاز به توضیحی از فرایندهای تحت بررسی دارند و برای آن محققان باید این کاستی‌ها را برطرف سازند. علاوه بر آن، محققان مطالعات موردی تعیین می‌کنند که آیا اطلاعات مطابق ساختارهای ذهنی از پیش موجود آن‌ها، با اهمیت هستند یا خیر، که این منبع دیگری از جانبداری را نشان می‌دهد (نک 1996). به طور خلاصه، محققان باید اطلاعات یک مورد را دسته‌بندی و تفسیر کنند که این ممکن است منجر به خطا به خصوص توسط فرافکنی شود. چندوجهی‌سازی داده‌ها با استفاده از منابع و روش‌های چندگانه به محققان در ایجاد روابط علی قابل توجیه کمک می‌کند. علاوه بر آن چندین محقق می‌توانند با وظایف معین مشارکت کنند (مصاحبه‌کننده، نکته‌بردار، سفسطه گران). در مطالعات موردی انجام شده توسط چندین محقق، ممکن است این تصمیم گرفته شود که همه‌ی محققان در هر مکان برای ثبات رأی حضور داشته باشند یا آنکه برخی از آن‌ها عقب بایستند تا دیدگاه‌های جدیدی به دست آید (مک کاچن و مردیت 1993).

سفارش ترجمه تخصصی در تمامی گرایش های رشته مدیریت

روایی بیرونی

روایی بیرونی مربوط به این است که تا چه حدی یافته‌های به دست آمده از یک گروه قابل تعمیم به گروه‌های دیگر یا قابل اجرا در موقعیت‌های دیگر هستند (مک کاچن و مردیت 1993). غالباً تعمیم از مطالعات موردی به دیگر موقعیت‌ها دشوار است. در حقیقت ممکن است رویداد به این دلیل انتخاب شده باشد که آن غیرعادی بوده است. بنابراین، اگرچه می‌توان از داده‌های مطالعه‌ی موردی نتیجه‌گیری کرد، ممکن است یافته‌ها قابل تعمیم به نمونه‌های دیگری از پدیده نباشند (سامر و سامر 1991). یکی از راه‌ها برای افزایش تعمیم‌پذیری، انجام چندین مطالعات موردی در مورد پدیده‌ی مورد نظر است (سامر و سامر 1991). منطق اصلی مطالعات موردی این است که بررسی کاملی از فرایندها در یک موقعیت می‌تواند فرایندهایی را آشکار سازد که ممکن است برای سازمان عادی یا ویژه باشند. درک فرایندها و موقعیت آن‌ها محقق را قادر می‌سازد تا شرایط مورد انتظاری که تحت آن رفتارها صورت می‌گیرند را تعیین کند. بنابراین در یک مطالعه‌ی موردی، تعمیم با قضیه‌های نظریه مرتبط است نه با مردم یا گروه‌ها. مطالعات موردی به دنبال تعمیم تحلیلی هستند نه تحلیل آماری (ین 2003). در نتیجه، تأکید در یک مطالعه‌ی موردی بر اینکه سازمان چقدر عادی است، نیست بلکه تاکید بر فرایندهای معین است. محققان مطالعات موردی باید پژوهش خود را با یک چارچوب مفهومی روشن در ذهن خود بنویسند و از مقالات موجود برای بررسی تعمیم‌پذیری یافته‌ها استفاده کنند (هارتلی 1994). در حالی که موردها به طور کلی از لحاظ تعمیم‌پذیری و وسعت نظر ضعیف هستند، آن‌ها این نقص را با فراهم ساختن تجزیه و تحلیلی جامع و دقیق از یک پدیده برای محقق، جبران می‌کنند (سامر و سامر 1991). در مطالعات موردی، نتایج را می‌توان توسط تکرار آزمایش کرد (مک کاچن و مردیت 1993) که در آن موردهای دیگر در شرایطی انجام می‌شوند که در آن‌ها نتایج قابل قیاس هستند. بنابراین محقق تنها مواردی را برای تکرار انتخاب می‌کند که در آن‌ها نظریه، نتایج مشابهی را ارائه می‌‌دهد یا مواردی که در آن‌ها تئوری نتایجی متفاوت اما قابل پیش‌بینی ارائه می‌دهد (ین، مک کاچن و مردیت 1993). حاصل روایی سنجی نباید نمونه‌ی کوچکی از موارد باشد، بلکه نظریه‌ی ایجاد شده از موقعیت، در موقعیت دیگری توسعه می‌یابد که به نظر می‌رسد شرایط در آن از لحاظ ویژگی‌های مهم مشابه هستند (مک کاچن و مردیت 1993). انتخاب موارد آینده که بیشترین تفاوت را با اولین مورد دارند که نظریه از آن به دست آمده است می‌تواند سودمند باشد. اگر نظریه همچنان برای موارد بعدی قابل اجرا باشد، محقق اعتماد به دست می‌آورد.

شیوه‌هایی برای خلاصه‌سازی نتایج چندین مطالعه‌ی موردی ارائه شده است، هنگامی که مطالعات موردی بر یک حوزه‌ی تحقیقاتی تسلط دارند، برای مثال ادغام شرکت‌ها یا اعتصاب‌ها.

از آنجایی که چند مطالعه در مورد یک پدیده، به طور جمعی تجزیه و تحلیل می‌شوند، تعمیم‌پذیری امکان‌پذیر است. مثالی از آن روش کار بررسی موردی است که شامل خلاصه‌ای از چندین مورد، در مورد موضوعی مشترک در واحد یکسانی از تجزیه و تحلیل است (این واحد می‌تواند سطح سازمانی باشد). مطالعات موردی مرتبط با مجموعه‌ای از داده‌ها ادغام می‌شوند که به اندازه‌ی کافی برای آزمایش آماری روابط بزرگ هستند. طبق گفته‌ی لارسون (1993)، محققانی که قصد دارند روش کار بررسی موردی را به کار می‌برند باید:

1: گروهی از مطالعات موردی موجود مرتبط با پرسش تحقیق را انتخاب کنند؛ یعنی مطالعاتی که پرسش تحقیق مشترکی را بررسی می‌کنند - برای مثال چه چیزی باعث می‌شود اجرای مدیریت کیفیت موفقیت‌آمیز باشد؟

2: یک برنامه‌ی کدگذاری برای تبدیل نظام‌مند توصیفات کیفی به متغیرهای کمی طراحی کنند.

3: از سنجشگرهای چندگانه برای کدگذاری موردها و سنجش پایایی بین ارزیابان استفاده کنند.

4: به طور آماری داده‌های کدگذاری شده را تجزیه و تحلیل کنند (برای مثال همبستگی‌ها، رگرسیون چندگانه - متغیر وابسته می‌تواند میزان موفقیت باشد و متغیرهای مستقل، متغیرهای شناسایی شده مربوط به موفقیت و عدم موفقیت در برنامه‌ی کدگذاری طراحی شده هستند).

پایایی کدگذاری می‌تواند با استفاده از سنجشگرهای مستقل برای کدگذاری موردهای منتشر شده و ارزیابی اینکه تا چه حد آن‌ها مشابه هستند، ارزیابی شود. با خلاصه‌بندی و میانگین‌گیری نتایج به این طریق، محقق قادر است الگوهای مقطعی را بررسی کند و آن‌ها را به جمعیت بزرگی تعمیم دهد (لاروسن 1993).

به طور خلاصه، به منظور افزایش روایی در تحقیق مطالعه‌ی موردی، محقق باید روایی درونی را با استفاده از منابع و روش‌های چندگانه افزایش دهد. آن‌ها اگر بخواهند، می‌توانند روایی درونی را با استفاده از مطالعات موردی چندگانه یا تکرار افزایش دهند. همچنین محققان می‌توانند از روش کار بررسی موردی برای دستیابی به یافته‌های کلی از موردهایی در رابطه با موضوعی مشترک استفاده کنند.

چگونگی انجام یک مطالعه‌ی موردی

 

هارتلی (1994) 8 مرحله‌ی زیر را معرفی کرده است که محققان باید هنگام انجام یک مطالعه‌ی موردی آن را دنبال کنند.

1: انتخاب مطالعه‌ی موردی درمورد سازمان‌ها

برای مثال باید به مسائل زیر توجه شود:

(a) اینکه مثالی عادی یا غیرعادی از یک پدیده‌ی مورد بررسی لازم است یا خیر؛

(b) اگر بیش از یک مورد انتخاب شده است، موردها با یکدیگر مغایرت خواهند داشت یا خیر؛

 (c) جمعیت آماری موردهایی که ممکن است از آن نتیجه‌گیری کنید چیست؟

2: دستیابی به موفقیت و حفظ آن

یک شخص واسط می‌تواند به جای تماس‌های تبلیغاتی، تماس اصلی را هماهنگ کند. سپس مصاحبه‌ها می‌توانند با سازمان‌های واجد شرایط انجام شوند (برای مثال با مدیر منابع انسانی) تا مشخص شود چه سازمان‌هایی مناسب هستند. گفت‌وگوهای بیشتری باید با مسئولین سازمانی صورت گیرد؛ یعنی افرادی که دسترسی را امکان‌پذیر می‌سازند. پس از دریافت مجوز، یک گروه تحقیقاتی می‌تواند در تحقیق نظارت کند و اجازه‌ی مشارکت ذینفعان و مکانیسم‌های اطلاعاتی برای دسترسی را صادر کند.

3: انتخاب چارچوب نظری اولیه

هارتلی (1994) استفاده از یک چارچوب نظری در اوایل تحقیق را توصیف کرده است، اگرچه ممکن است با پیشرفت تحقیق، آن تغییر کند. یک چارچوب نظری، هرچقدر هم تجربی باشد، برای ساختار پژوهش مورد نیاز است برای آنکه با میزان زیادی از داده‌ها غرق نشویم و اینکه کار خود را تنها با یک شرح توصیفی به پایان نرسانیم.

4: جمع‌آوری داده‌های نظام‌مند

دو مرحله‌ی اصلی در جمع‌آوری داده‌ها وجود دارد:

1. جمع‌آوری داده‌هایی که بررسی کلی از ساختار و عملکرد سازمان برای مثال توسط 6 مصاحبه برای درک موقعیت، نمودار سازمانی، پرسه زدن در محیط و غیره فراهم می‌سازد.
2. برنامه‌ریزی برای صحبت با مردم و گروه‌ها و روش‌های مورد استفاده. در این مرحله روش‌های مرکب مورد نیاز هستند؛ یعنی آزمایش نظریه توسط شواهد به دست آمده به شیوه‌های گوناگون، از گروه‌های گوناگون، در موقعیت‌های گوناگون و توسط محققان گوناگون. مجموعه‌ی وسیعی از شواهدی که داده‌ها را تأیید یا مردود می‌کنند باید در نظر گرفته شوند. جمع‌آوری داده‌ها باید نظام‌مند باشد نه به صورت اتفاقی. مصاحبه‌ها و مشاهدات باید طوری تنظیم شوند که نمونه‌گیری مناسبی شامل مأمورین اطلاعات کافی صورت گیرد؛ داده‌های جمع‌آوری شده‌ی دیگر ممکن است فرضیه‌های کنونی را تأیید نکنند، و دیگر افرادی که با آن‌ها مصاحبه می‌شود ممکن است تصویر متفاوتی فراهم سازند.

5: مدیریت جمع‌آوری داده‌ها

محقق باید در مورد اینکه چه زمانی باید جمع‌آوری داده‌ها را متوقف کند، تصمیم بگیرد - از لحاظ اینکه جمع‌آوری داده‌های بیشتر، چیز قابل توجهی به دانسته‌های کنونی اضافه می‌کند، آزمایش ایده‌های تجربی را امکان‌پذیر می‌سازد، جمع‌آوری شواهد مردودکننده را امکان‌پذیر می‌سازد و غیره. داده‌ها باید معمولاً توسط دفترچه یادداشت، ثبت شوند. یادداشت‌ها معمولاً شامل یادداشت‌های نظارت، یادداشت‌های روش کار و یادداشت‌های نظری هستند. یادداشت مصاحبه‌ها و برداشت‌ها باید بدون تأخیر نوشته شوند

6: تجزیه و تحلیل داده‌ها

ترکیب و تجزیه و تحلیل داده‌ها به معنی گردهم‌آوری داده‌ها از منابع گوناگون به صورت یک کل منسجم است (سامر و سامر 1991). پایان مطالعه‌ی موردی توضیحات ارائه می‌شود، و شواهدی برای توجیه هر یک از نتایج ارائه می‌شود. جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها به صورت یک فرایند تکراری انجام می‌شود. اولین بخش تجزیه و تحلیل، توصیف دقیقی از داده‌ها و طبقه‌بندی اطلاعات است. می‌توان داده‌ها را براساس موضوعات معین، موضوعات کلیدی یا پرسش‌های اصلی دسته‌بندی کرد. سپس داده‌ها باید بررسی شوند تا مشخص شود تا چه حد برای دسته‌های مورد انتظار نامناسب هستند. می‌توان از جدول‌هایی برای کمک به جستجوی الگوها و گروه‌بندی موضوعات معین استفاده کرد. ممکن است دسته‌ها نیاز به اصلاح داشته باشند. وجود داده‌های مخالف باید در نظر گرفته شود. توضیح نهایی باید تفسیر دقیقی از حقایق مربوط به مورد باشد و شامل بررسی توضیحات ممکن دیگر در مورد این حقایق باشد و باید براساس یک توضیح که بیشترین مطابقت را با حقایق دارد نتیجه‌گیری شود. جزئیات بیشتر در مورد تجزیه و تحلیل مطالعات موردی را می‌توان در فصل 12 یافت.

سفارش ترجمه تخصصی در تمامی گرایش های رشته مدیریت

7: بازنویسی نهایی

بازنویسی نهایی باید شامل شواهد کافی برای هر جنبه باشد تا خوانندگان بتوانند خود مناسب بودن آن را ارزیابی کنند. مطالعه‌ی موردی نباید به صورت یک شرح توصیفی نوشته شود، بلکه باید مفاهیم گسترده‌تری از مورد به دست آید. بنابراین موضوعات گسترده‌تری مورد نظر هستند نه تنها شرایط معین مورد بررسی شده.

به منظور افزایش روایی درونی:

1. سازه‌ها و نظریه به دست آمده باید طبق شواهد بررسی شوند؛
2. تعدادی از محققان باید مشارکت کنند تا در بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌ها در داده‌ها کمک کنند و به عنوان سفسطه‌گر عمل کنند؛
3. برای مقالات موجود باید مرجع آماده شود تا پرسش‌هایی در مورد یافته‌ها، به خصوص تفاوت میان مقالات، به وجود آید.

8: کنار گذاشتن مورد

باید در مورد چگونگی گزارش یافته‌ها به سازمان تصمیم‌گیری شود.

نتیجه‌گیری

مطالعه‌ی موردی، بررسی کامل و دقیقی از یک نمونه است. موردها به منظور توصیف موقعیت‌های پیچیده به عنوان یک کل منسجم از لحاظ فرایندهایی که به طور موقتی آشکار می‌شوند، با یکدیگر مطابقت پیدا می‌کنند. تعمیم‌پذیری در تحقیق مطالعه‌ی تک موردی ضعیف است، اما می‌تواند با استفاده از بیش از یک مورد افزایش یابد و بنابراین روایی بیرونی را افزایش دهد. موردها توضیحی از فرایندها فراهم می‌سازند، با این وجود آن‌ها نیاز به چارچوبی نظری به منظور انجام این کار دارند. نهایتاً، محققان باید به روایی و پایایی توجه داشته باشند، که آن می‌تواند توسط اعتبارسنجی متقابل و با استفاده از روش‌ها و منابع چندگانه‌ی جمع‌آوری داده‌ها بهبود یابد.

مرجع

References

Eisenhardt, K.M. (1989). Building theories from case study research. The Academy

of Management Review, 14, 532–550.

Hartley, J.F. (1994). Case studies in organizational research. In C. Cassell & G. Symon

(eds.), Qualitative methods in organizational research (pp. 208–229). Newbury

Park, CA: Sage Publications.

Larsson, R. (1993). Case survey methodology: Quantitative analysis of patterns

across case studies. Academy of Management Journal, 36, 1515–1546.

Lee, T.W. (1999). Using qualitative methods in organizational research. Thousand

Oaks, CA: Sage Publications.

Lee, T.W., Mitchell, T.R., & Sablynski, C.J. (1999). Qualitative research in organizational

and vocational psychology, 1979–1999. Journal of Vocational Behavior, 55,

161–187.

McCutcheon, D.M. & Meredith, J.R. (1993). Conducting case study research in operations

management. Journal of Operations Management, 11, 239–256.

Neck, C.P., Godwin, J.L., & Spencer, E.S. (1996). Understanding researcher projection

in interpreting case study data: The South Canyon Fir Tragedy. Journal of Applied

Behavioral Science, 32, 48–61.

Sommer, B. & Sommer, R. (1991). A practical guide to behavioral research: Tools and

techniques. New York: Oxford University Press.

Yin, R.K. (2003). Case study research: Design and methods (3rd ed.). Thousand Oaks,

CA: Sage Publications.

 

 

پرسش هایی برای مرور فصل

1: طرح تحقیقاتی مطالعه‌ی موردی چیست؟

2: در چه مواقعی از طرح تحقیقاتی مطالعه‌ی موردی استفاده می‌کنید؟

3: یک مطالعه‌ی موردی چگونه می‌تواند به عنوان بخشی از طرح تحقیقاتی با روش ترکیبی مورد استفاده قرار گیرد؟

4: چرا شرایطی در طرح تحقیقاتی مطالعه‌ی موردی مهم است؟

5: چگونه از نظریه در مطالعه‌ی موردی استفاده می‌کنید؟

6: روش کار استفاده شده در مطالعات موردی چیست؟

7: چگونه روایی و پایایی مطالعه‌ی موردی را افزایش می‌دهید؟

8: چگونه یک طرح تحقیقاتی مطالعه‌ی موردی انجام می‌دهید؟ روش‌‌های هارتلی (1994) و مک کاچن و مردیت (1993) را مقایسه کنید.

 

 

 

 

 

 

 

 

5. طرح‌های اقدام‌پژوهی

اهداف

در پایان این فصل قادر خواهید بود:

فلسفه‌ی اصلی اقدام‌پژوهی را شرح دهید؛

به طور خلاصه اصول اساسی اقدام‌پژوهی را شرح دهید؛

در مورد اینکه چه زمانی اقدام‌پژوهی باید برای پاسخ به پرسش‌های تحقیق مورد استفاده قرار گیرند تصمیم بگیرید؛

به طور خلاصه غلبه بر مشکلات با اقدام‌پژوهی را شرح دهید؛

به طور خلاصه چگونگی افزایش دقت در اقدام‌پژوهی را شرح دهید؛

تفاوت‌های اقدام‌پژوهی مشارکتی با تحقیق ارج‌گذار در اقدام‌پژوهی را شرح دهید؛

مراحل تحقیق ارج‌گذار را شناسایی کنید.

 

 

 

 

 

 

 

فهرست

مقدمه

ویژگی‌های اصلی اقدام‌پژوهی

اصول اقدام‌پژوهی

ویژگی‌های طرح تحقیقاتی در اقدام‌پژوهی

ده مرحله‌ی اقدام‌پژوهی

اقدام‌پژوهی مشارکت‌محور و تحقیق ارج‌گذار

نتیجه‌گیری

مرجع

پرسش‌هایی برای مرور فصل

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

اقدام‌پژوهی طرحی است که همزمان اقدامات (برای مثال فعالیت‌ها) را ترکیب می‌کند تا در یک موقعیت (برای مثال یک سازمان یا انجمن) و تحقیق (تشخیصی) تغییر ایجاد کند و دانش و درک محقق، کارفرما[1] و غیره را در مورد آن سیستم اجتماعی افزایش دهد. اقدام‌پژوهی بر یادگیری و ایجاد تغییر در یک سیستم اجتماعی متمرکز است. در اقدام‌پژوهی، یادگیری برای ایجاد تغییر به کار می‌رود. آنچه طلب می‌شود همزمان درکی از یک سیستم اجتماعی و فرصتی برای تغییر آن سیستم است. دانش به دست آمده از اقدام‌پژوهی وابسته به نوع معین سیستم بررسی شده است و می‌تواند با موارد زیر مرتبط باشد باشد:

• روش کار اقدام‌پژوهی؛
• درک سیستم کرفرما؛
• تغییر در سیستم کرفرما.

در اقدام‌پژوهی به دنبال درک عمیق‌تری از فرایندهای سیستم و همچنین درک چیزی هستیم که پیش از این درک نشده بود، تا به دانش موجود بیافزاییم. چیشوم والون (1993) خلاصه‌ی مفیدی از روش‌ اقدام‌پژوهی فراهم ساخته‌اند.

 

ویژگی‌های اصلی اقدام‌پژوهی

 

فرایند چرخه‌ای و فرایند مارپیچی

اقدام‌پژوهی فرایندی است که می‌توان آن را مارپیچی در نظر گرفت که در آن معمولاً چرخه‌های کوتاهی از اقدامات و سپس بازتاب و درکی به صورت: یک برنامه، عمل، مشاهده و تفکر وجود دارد (کلب 1984).

در آن چرخه‌ها تکرار می‌شوند تا زمانی که بین درک و اعمال همگرایی برای تغییر به وجود آید. از طریق این تکرارها، محقق به تدریج درک خود از موقعیت تحت بررسی را اصلاح می‌کند. محقق اجازه می‌دهد که داده‌ها در هر مرحله تصمیم بگیرند که مرحله‌ی بعدی چیست و از اطلاعاتی که تاکنون به دست آمده است برای تعیین مرحله‌ی بعدی استفاده می‌کند. هر پیچ مارپیچ شامل تلفیق تئوری و عمل است. همانطور که محقق پیش می‌رود برداشت‌های خود را شکل می‌دهد و سپس درک و عمل مرحله‌ی بعدی فرایند را شکل می‌دهند. چرخه‌های بعدی می‌توانند اطلاعات و برداشت‌های مراحل قبلی را به چالش بکشند.

همکاری و تعامل در تشخیص، تجزیه و تحلیل، عمل، ارزیابی و تفکر

در یک پروژه‌ی اقدام‌پژوهی، محقق و کارفرما در فرایند انجام شده توسط کارفرما همکاری می‌کنند. آن باعث می‌شود کارفرما یک منبع موثق باشد، که یعنی فرصت‌های بهتری برای افشای آنچه کارفرما می‌داند و آنچه به آن نیاز دارد، وجود دارد. بنابراین، این سیستم یک سیستم خودتنظیمی است، زیرا کارفرما توانایی انجام فرایند به تنهایی را دارند. همچنین یک فرایند توانمندسازی وجود دارد که در آن شرکت‌کنندگان راهبردهای کارآمدی برای مقابله با موقعیت‌های مشکل را توسعه می‌دهند. بنابراین نقش محقق یا مشاور همانند نقش یک کارشناس نیست بلکه همانند نقش یک شرکت‌کننده است. در طی این فرایند، مکانیسم‌های مشورتی باید حفظ شوند. مشاور نقش مذاکره‌کننده را ایفا می‌کند و همچنین یک کمیته‌ی رهبری وجود دارد که بر پروژه نظارت می‌کند. مکانیسم‌های مشورتی شامل درخواست مجوز از کمیته‌ی رهبری، ارزیابی مداوم تحقیقات و واکنش به مسائل سازمانی است که به وجود می‌آیند.

عمل‌گرایی و مشارکت در توسعه‌ی مثبت سیستم

هدف، ایجاد یک سیستم خودتنظیمی است. آن احتمالاً به این علت است که راه‌حل مسئله توسط منبع و از طریق مشارکت کارفرما یافت می‌شود. توسط فرایند خود پرسشگری اطلاعات معتبری در موارد سیستم ایجاد می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد، در مورد اینکه سیستم در حال حاضر برای پیشرفت تدریجی چگونه عمل می‌کند. یکی از الزامات اصلی اقدام‌پژوهی، یادگیری در مورد تغییر سیستم خود است.

اصول اقدام‌پژوهی

پاسخگویی به گروه کارفرما

اقدام‌پژوهی نسبت به موقعیت داخلی حساس است به جای آنکه به قابل تکرار بودن نتایج علاقمند باشد. بنابراین اقدام‌پژوهی به ارتباط داخلی علاقمند است نه ارتباط سراسری و تعمیم‌پذیری. اقدام‌پژوهی با یک ایده - یک پرسش مبهم یا کلی - آغاز می‌شود، سپس با پیشرفت تحقیقات پرسش‌های معینی شکل می‌گیرند. در اقدام‌پژوهی، محقق کار خود را با یک پرسش کلی آغاز می‌کند. با پیشرفت پروژه، محقق به همراه گروه کارفرما پرسش‌هایی در مورد وضعیت کنونی و وضعیت مطلوبی که به دنبال آن هستند، مطرح می‌کند. این کار با شناسایی موقعیت و تعامل با گروه کارفرما انجام می‌شود. بنابراین یک پرسش مبهم وجود دارد که منجر به روش‌های مبهم می‌شود و به پاسخ‌های مبهم می‌رسد. به این ترتیب در اقدام‌پژوهی نسبت به دقت و ظرافت همگرایی وجود دارد.

انعطاف‌پذیری در فرایند

اقدام‌پژوهی نمی‌تواند برنامه‌ریزی شود و در طی مسیرهای معینی هدایت شود، زیرا هر مرحله بستگی به مرحله‌ی قبلی دارد. در نتیجه، محقق باید از تئوری‌های جدید و قدیمی خود چشم‌پوشی کند. محقق اقدام‌پژوهی باید در نقش خود انعطاف‌پذیر باشد، زیرا دنبال کردن کورکورانه‌ی یک فرایند از پیش تعریف شده می‌تواند مشکلاتی در این نوع از تحقیقات ایجاد کند.

تلفیق تدریجی تئوری و عمل، درک و عمل

هدف اقدام‌پژوهی، تلفیق تئوری و عمل است. عمل چیزی است که جستجو می‌شود، اما گاهی با وجود جمع‌آوری و درک داده‌های بسیار، کاربردی برای آن وجود ندارد. بنابراین، در این شرایط تئوری و تشخیص وجود دارد اما هیچ عملی وجود ندارد. اقدام‌پژوهی بر ارتباط داخلی و تلاش برای تغییر سیستم مطابق درک به دست آمده متمرکز است. در اقدام‌پژوهی، هدف تأثیر گذاشتن عمل بر تئوری و تأثیر گذاشتن تئوری بر عمل است. عمل مهم است و محقق باید بررسی کند که به نتایج مطلوب دست یافته است یا خیر. یک مسئله در اقدام‌پژوهی این است که عمل هرگز به طور واقعی به دست نمی‌آید. همچنین محتوا و مقالات تحقیقاتی در مورد مسئله‌ی تحقیق وجود خواهد داشت؛ با این وجود، در اقدام‌پژوهی آن‌ها برای تأثیرگذاری بر عمل مورد استفاده قرار نخواهند گرفت.

خصوصیات طرح تحقیقاتی در اقدام‌پژوهی

انتخاب تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌ها: کیفی، کمی و مکمل کمی

روش کیفی تقریباً همیشه مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا محققان معتقدند آن منعطف‌تر است و درک بیشتری نسبت به روش‌های کمی فراهم می‌سازد. در اقدام‌پژوهی، محقق باید یک منطق ایجاد کند. هدف از آن مطابقت روش تحقیق یا مسئله یا پرسش نظری مورد نظر است. اگر از یک تحقیق کمی استفاده شده باشد، آن توسط یک معیار انجام می‌شود که کارفرما می‌تواند آن را دنبال کند. روش کمی باید از پیش تنظیم شود، زیرا درک زبان آن برای کارفرما دشوار است. در برخی از پروژه‌های اقدام‌پژوهی، هر دو روش مورد استفاده قرار می‌گیرند، با این وجود، روش کمی کمتر رایج است و آن به عنوان مکمل به کار می‌رود و برای تأثیرگذاری بر تصمیمات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دقت در جمع‌آوری داده‌ها و تفسیر آن‌ها برای ارائه‌ی اطلاعات معتبر

دقت به روایی اشاره دارد که توسط آن برداشت صحیحی از داده‌ها صورت می‌گیرد. باید در مورد کیفیت داده‌های جمع‌آوری شده و تفسیر آن‌ها اطمینان حاصل شود، زیرا آن برای افزایش روایی در اقدام‌پژوهی ضروری است. بنابراین محقق اقدام‌پژوهی باید فرضیه‌های خود را آزمایش کند. هرگونه توافق در مورد درک ناشی از داده‌ها می‌تواند توسط تلاش برای یافتن موارد استثنایی و توضیح هرگونه اختلاف نظر، بررسی شود. بنابراین، در اقدام‌پژوهی تأکید قابل توجهی بر یافتن شواهد مخالف وجود دارد. به منظور دستیابی به دقت با این روش، محققان باید تلاش کنند تا:

سفارش ترجمه تخصصی در تمامی گرایش های رشته مدیریت

• از یک فرایند چرخه‌ای (برنامه، عمل، مشاهده، تفکر) استفاده کنند. اطلاعات به دست آمده از چرخه‌ی قبلی بر چرخه‌های آینده تأثیر می‌گذارند، تا زمانی که همگرایی به وجود آید. ایده به تدریج اصلاح می‌شود؛
• با منابع داده های چندگانه، چندین منبع اطلاعات، جمع‌آوری داده‌ها در زمان‌های گوناگون، روش تحقیق‌های گوناگون، مدل‌ها و تئوری‌های گوناگون و با محققان گوناگون کار کند؛ سپس یک منطق و مقایسه‌ی فرایندها وجود خواهد داشت. شباهت‌ها و تفاوت‌های بین منابع داده‌ها منطق را شکل می‌دهد؛
• و برداشت‌های شکل گرفته از چرخه‌های قبلی در چرخه‌های بعدی برای بررسی اینکه همگرایی وجود دارد یا خیر آزمایش می شوند. فرضیه‌ها ارزیابی و آزمایش می‌شوند، به این ترتیب در مورد آن‌ها تامل و آزمایش کلی صورت می‌گیرد. برای مثال، گزارشات اولیه را می‌توان برای اظهارنظر به سازمان ارسال کرد.

این فرایند شامل بررسی کل روش کار پیش از آغاز کار است: پیش از انتخاب الگو، روش کار یا روال کار در اقدام‌پژوهی، اطلاعاتی مورد نیاز است. این اطلاعات می‌تواند ابتدا در مرحله‌ی ورود و تنظیم قرارداد به دست آید. یکی از روش‌ کارهای رایج، اقدام‌پژوهی مشارکتی است، اما گزینه‌های دیگری هم در دسترس محقق وجود دارند مانند علم عمل، سیستم‌های نرم یا تکنیک‌های ارزیابی. محققان باید حتماً مقالات اقدام‌پژوهی را مطالعه کنند تا مناسب‌ترین روش را انتخاب کنند.

تفکر نظام‌مند

تفکر در اقدام‌پژوهی شامل یادآوری چیزی است که قبلاً درک شده است و تأیید آنچه که از پیش آموخته شده است، یا تشخیص اینکه آنچه آموخته شده، ناکافی بوده است. در اقدام‌پژوهی، محققان باید در مورد مسئله‌ای که خود و گروه کارفرما با آن مواجه هستند تأمل کنند (برای مثال جانبداری‌های خود). محقق یا مشاور دارای مهارت‌های تشخیصی و اقدامی است: مهارت‌های مورد نیاز اقدام‌پژوهی شامل مصاحبه (برای مثال مصاحبه‌ی همگرایی)، تکنیک‌های تشخیصی (مصاحبه یا نظرسنجی)، مشاهده‌ی شرکت‌کنندگان، اجرای جلسات برنامه‌ریزی، تکنیک‌های راه‌گشایی گروه، مدیریت تعارض، تکنیک دلفی، تکنیک گروه اسمی، تجزیه و تحلیل فیدبک گروه و گروه تمرکز است.

داده‌های مورد نیاز برای تعیین اینکه در هر مرحله چه کاری انجام می‌شود:

برداشت‌ها و تفسیرها به عنوان بخشی از جمع‌آوری داده‌ها صورت می‌گیرد. در اقدام‌پژوهی، اقدامات اولیه با اقدامات بعدی متفاوت هستند و به همین نحو، جمع‌آوری داده‌های اولیه با داده‌های بعدی متفاوت هستند. چرخه‌های مختصری برای فراهم ساختن تکرارهای دقیق مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ده مرحله‌‌ی اقدام‌پژوهی

 

اقدام‌پژوهی می‌تواند شامل ده مرحله باشد

1: ورود و تنظیم قرارداد

در مورد ورود به سیستم کارفرما باید مذاکره شود و باید در مورد موضوع اصلی در همه‌ی مراحل گفتگو شود. مذاکره باید به نتیحه ای برسد که منفعت دوطرفه برای محقق و سیستم کارفرما فراهم سازد. محققان باید در مورد انعطاف‌پذیری در وظایف خود در موقعیت‌های گوناگون در سازمان گفتگو کنند. روابطی باید به منظور فراهم‌سازی داده‌های با کیفیت و برطرف ساختن نیازهای کارفرما شکل گیرند. مشاوره‌ها باید در طول تحقیق حفظ شوند. یک ساختار باید برای مشارکت ایجاد شود به این ترتیب بین محقق و گروه کارفرما همکاری به وجود می‌آید. به این موضوع که مشورت باید با همه‌ی ذینفعان صورت گیرد یا تنها با نمونه‌ای با بیشترین تنوع، یا تنها با مسئولین یا با همه‌ی عوامل دخیل، باید پرداخته شود. تا جای ممکن باید دیدگاه‌ها و عقاید گوناگونی لحاظ شوند. همچنین باید ارتباط منظم با افرادی وجود داشته باشد که می‌توانند تحقیق را با بررسی پیشرفت آن تأیید کنند. علاوه بر آن، ارزیابی مداوم تحقیق، نه تنها توسط ارزیابی نظرسنجی، بلکه توسط تماس فردی نیز باید صورت گیرد.

باید نسبت به مسائل کارفرما که در ارزیابی داده‌ها و معرفی انتخاب‌ها به وجود می‌آیند، پاسخگویی وجود داشته باشد. رابطه‌ی کمیته‌ی رهبری با محقق یا مشاور باید روشن باشد، بنابراین وظایف آن‌ها به طور خلاصه ارائه شده است. در مورد یک فرایند باید توافق شود که مشاور یا محقق و کمیته‌ی رهبری از آن استفاده خواهند کرد و این فرایند باید انعطاف‌پذیر باشد.

فاز اول چرخه

در مراحل 2، 3 و 4 تجزیه و تحلیل، حقیقت‌یابی و مفهوم‌پردازی صورت می‌گیرد.

2: تجزیه و تحلیل، حقیقت‌یابی و مفهوم‌پردازی _ جمع‌آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل اولین اطلاعات

چرخه‌های کوتاهی برای فراهم ساختن تکرار کافی مورد استفاده قرار می‌گیرند و برداشت‌ها به عنوان بخشی از جمع‌آوری داده‌ها، از اول گزارش می‌شوند. هر چرخه شامل جمع‌آوری داده‌ها، برداشت‌ها، مرور مقالات و گزارش‌دهی است. سپس چرخه‌های بیشتر و تکرارهای بیشتر برای آزمایش کامل داده‌ها اجرا می‌شوند. هر مرحله کوچک‌تر می‌شود و شامل برنامه‌هایی برای تغییر است.

3: آزمایش دقت جمع‌آوری اطلاعات از طریق دیگر روش‌های جمع‌آوری اطلاعات

منبع داده‌های چندگانه برای ایجاد منطق وجود دارند. اعتراضات برای توافق مورد نیاز هستند و توضیحات برای اختلاف نظرها مورد نیاز هستند. ایده‌ها ایجاد می‌شوند و واکنش به گزارشات فراهم شده در طی دوره‌ی پروژه صورت می‌گیرد. محقق به دنبال یافتن نتایج تأییدکننده برای برداشت‌های خود است.

4: آزمایش موضوعات نوظهور نسبت به تحقیقات دیگر

در مراحل 2، 3 و 4  برداشت‌های محقق یا مشاور همراه با داده‌های مربوط به تأیید یا رد برداشت‌ها ثبت می‌شوند. اطلاعاتی با جزئیات بیشتری در چرخه‌های بعدی مورد نیاز هستند و جایگزین داده‌های اولین می‌شوند.

5: اطلاعات بازخوردی

تبادل اطلاعات (معتبر) برای مثال با گروه کارفرما در مورد عملکرد کنونی

اطلاعات بازخوردی بیشترین اهمیت را برای عمل دارد. بازخورد می‌تواند توسط کمیته‌ی رهبری یا تجزیه و تحلیل بازخوردهای گروه‌های مرتبط در سازمان فراهم شود.

6: تأمل در مورد اطلاعات - نظریه‌پردازی.

7: برنامه‌ریزی در مورد برنامه‌های عملی برای مشارکت با گروه کارفرما.

8: اجرای برنامه‌های عملی - معمولاً حل مسئله‌ی عملی.

9: مشاهده و ارزیابی – تأمل

حقیقت‌یابی بیشتری در این مرحله صورت می‌گیرد. در این مرحله می‌تواند مشخص شود چرا اقدامات تأثیرات غیرمنتظره‌ای داشته‌اند.

فاز دوم چرخه

10: چرخه‌ی بعدی با تمرکز بیشتر بر مرحله‌ی بعدی و اصلاح آن آغاز می‌شود

در چرخه‌ی بعدی، فرایند اصلاح و تنظیم می‌شود.

اقدام‌پژوهی مشارکتی و تحقیق ارج‌گذار

دو ویرایش جدید از اقدام‌پژوهی وجود دارد که روزبه‌روز بیشتر توسط مشاوران مورد استفاده قرار می‌گیرند و غالباً در مجلات گزارش می‌شوند. در اقدام‌پژوهی مشارکتی تأکید بیشتری بر مشارکت اعضای سیستم کارفرما در همه‌ی جنبه‌ها و تکرارهای فرایند تحقیق وجود دارد. برای مثال، یک پروژه‌ی اقدام‌پژوهی مشارکتی، که به منظور کمک به کادر درمان بومی طراحی شده است دارای اختیار و مسئولیت بیشتری است و کادر درمان در همه‌ی جنبه‌های تحقیق دخیل هستند. آن شامل نوشتن گزارش به طور مشترک با محقق اصلی در مورد پروژه است. علاوه بر آن، در اقدام‌پژوهی مشارکتی اهمیت بیشتری بر توانمندسازی و آزادسازی گروه‌های محروم وجود دارد، زیرا آن از پژوهش‌هایی در کشورهای در حال توسعه نشأت گرفته است و مبنای آن برگرفته از ایدئولوژی لیبرالیسم و روان‌شناسی اجتماع‌نگر است (کید و کارل 2005). تحقیق ارج‌گذار از این لحاظ مشابه اقدام‌پژوهی مشارکتی است که آن تأکید بیشتری بر مشارکت ذینفعان دارد. با وجود آن، تحقیق ارج‌گذار موضوع مثبت‌تری نسبت به اقدام‌پژوهی انتخاب می‌کند. بنابراین برخلاف گرایش اقدام‌پژوهی به تصحیح مسئله، تمرکز تحقیق ارج‌گذار بر شناسایی و بهبود قابلیت‌ها و نقاط قوت سازمان است (اگان و لان کستر 2005). ون درهار و هاسکینگ (2004) بیان کرده‌اند که تحقیق ارج‌گذار ترجیحاً کل سازمان را دخیل می‌کند و از 4 مرحله تشکیل شده است. در مرحله‌ی اول، یعنی مرحله ی کشف، نقاط قوت سازمان توسط داستان‌های مثبت شناسایی می‌شود که تجارب اوج را نشان می‌دهند. در طی مرحله‌ی دوم، یعنی مرحله ی رویاپردازی، ذینفعان تلاش می‌کنند تا آینده‌ی ایده آن سازمان را با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده در مرحله‌ی اول تجسم کنند. هدف مرحله‌ی سوم، طراحی، ایجاد ساختار، تکنیک، سیاست‌ها و روش‌های سازمانی مورد نیاز به منظور تحقق تصور ایجاد شده در مرحله‌ی قبل است. در مرحله‌ی نهایی، سرنوشت، تمرکز بر حفظ و پیشرفت و نوآوری در تحقیق با القای درک سرنوشت است. مطابق اقدام‌پژوهی، فرایند ها تکراری هستند، زیرا نقاط قوت جدیدی در مرحله‌ی سرنوشت کشف می‌شوند و بنابراین چرخه ادامه می‌یابد.

 

نتیجه‌گیری

اقدام‌پژوهی شامل ترکیب روش مشاوره‌ای با طرح تحقیقاتی است. هدف اقدام‌پژوهی، تغییر سیستم کارفرما و همچنین ایجاد درکی جدید در رابطه با آن است. این فرایند در یک چرخه با داده‌های کافی کار می‌کند که در هر مرحله جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل شده‌اند، تا عمل و درک را تنها برای آن مرحله فراهم ‌سازند. درک منجر به عمل می‌شود و زمانی که عمل صورت می‌گیرد، داده‌های جدیدی برای ایجاد عمل بعدی جمع‌آوری می‌شوند. در هر مرحله تأمل صورت می‌گیرد تا مشخص شود در هر مرحله چه چیزی رخ داده است. این فرایند چرخه‌ای است که هر چرخه منجر به یک چرخه‌ی جدید می‌شود. در چرخه‌های کوتاه برنامه‌ریزی، مشاهده و تأمل صورت می‌گیرد و پس از آن دوباره فرایند آغاز می‌شود. دانش به دست آمده می‌تواند به روش کار اقدام‌پژوهی، ماهیت آن سیستم معین و چگونگی تغییر سیستم کارفرما مرتبط باشد. اقدام‌پژوهی مشارکتی و تحقیق ارج‌گذار دو ویرایش جدید از اقدام‌پژوهی هستند. مشارکت و آزادی دو ویژگی اقدام‌پژوهی مشارکتی هستند، در حالی که تحقیق ارج‌گذار بر نقاط قوت متمرکز است.

 

 

مرجع

Chisholm, R.F. & Elden, M. (1993). Features of emerging action research. Human

Relations, 46, 275–298.

Egan, T.M. & Lancaster, C.M. (2005). Comparing appreciative inquiry to action

research: OD practitioner perspectives. Organization Development Journal, 23,

29–49.

Elden, M. & Chisholm, R.F. (1993). Emerging varieties of action research. Human

Relations, 46, 121–142.

Kidd, S.A. & Karl, M.J. (2005). Practicing participatory action research. Journal of

Counseling Psychology, 52, 187–195.

Kolb, D. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development.

Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.

Van der Haar, D. & Hosking, D.M. (2004). Evaluating appreciative inquiry: A relational

constructionist perspective. Human Relations, 57, 1017–1036.

 

پرسش هایی برای مرور فصل

1: اقدام‌پژوهی چیست؟

2: ویژگی‌های اصلی اقدام‌پژوهی چیست؟

3: اصول اقدام‌پژوهی را شرح دهید.

4: لیستی از ویژگی‌های اقدام‌پژوهی فراهم سازید و در مورد آن بحث کنید.

5: 10 مرحله در فرایند اقدام‌پژوهی را شرح دهید.

6: تفاوت اقدام‌پژوهی مشارکتی با اقدام‌پژوهی چیست؟

7: تفاوت‌های تحقیق ارج‌گذار با اقدام‌پژوهی چیست؟

8: مراحل تحقیق ارج‌گذار چه هستند؟

 

---

[1] client